Autorka, Eva Schloss, była najpierw przyjaciółką, a potem przyrodnią siostrą Anne Frank, której Dziennik jest jednym z najważniejszych świadectw o Holocauście Mieszkały w sąsiednich kamienicach w Amsterdamie zanim zostały zmuszone do ukrywania się. W 1944 roku ich kryjówki zostały odkryte i obie dziewczynki wraz ze swoimi najbliższymi trafiły do Auschwitz. Anne nie przeżyła wojny. Z jej rodziny ocalał tylko ojciec, Otto Frank. Evie wraz z matką udało się przetrwać. Otto po wojnie związał się z matką Evy. W ten sposób połączyły się losy tych rodzin, a książka Evy jest w pewnym sensie kontynuacją Dziennika Anne Frank, swoistym Post Scriptum napisanym przez ocalałą z zagłady. Eva Schloss przez wiele lat nie chciała wracać wspomnieniami do czasów wojny. Książka jest świadectwem odkrywania przeszłości na nowo, pożegnaniem z bliskimi, którzy zginęli. Przede wszystkim jest to jednak opowieść o tym, co było „AFTER” - „PO” - w jaki sposób emocjonalnie i psychicznie udźwignąć to, co się wydarzyło? Jak zbudować szczęśliwe życie na gruzach poprzedniego? Tę książkę można pochłonąć w jeden wieczór, bo narracja jest dynamiczna i barwna, ale nie da się jej odłożyć potem na półkę. Trzeba sięgnąć po nią jeszcze raz i jeszcze raz, by odkrywać kolejne warstwy tej opowieści. Eva bowiem nie tylko opowiada historię, jakich znamy już wiele, ale rzuca też Czytelnikom wyzwanie. Zmusza nas, byśmy przemyśleli, czy to, co sądzimy o świecie i o człowieku da się obronić wobec takiego doświadczenia...(https://aros.pl/ksiazka/after-auschwitz-przejmujace-swiadectwo-przetrwania-przyrodniej-siostry-anny-frank)

ARTISTIC ALLERGIES In its literal application, the term allergy, connoting a reaction different from the customary – from the Greek allos (“different”) and ergos (“reaction”) – is used in the field of medicine. However, in the cultural domain, and particularly in the realm of art, one may discern some reactions analogous to the pathological behavior of a tissue when confronted with an allergen. Such behavior manifests itself in the form of negative sensitivity, lacking normal justification, which leads to a subconscious or semi-conscious avoidance of certain notions or works of art, or even to their active negation and rejection. Such reactions may be individual in nature or may be manifested by smaller or larger groups of people. The causes of such allergies or hypersensitivity may be genetic or environmental. They may be sought in the original circumstances or in some activities of the organism; one can try to established them by focusing on the incidence of the infection. Artistic allergies understood in this way have occurred frequently in the history of various arts, also manifesting themselves in the fields of art theory and aesthetics. The present issue of Art Inquiry sets out to describe some of their varieties and to examine the mechanisms governing their appearance and their subsequent course. Grzegorz Sztabiński Translated by Krzysztof Majer ALERGIE ARTYSTYCZNE Słowo alergia oznaczające odmienną reakcję (gr. allos – inny + ergosreakcja) stosowane jest w znaczeniu dosłownym w medycynie. W dziedzinie kultury, a chyba szczególnie w sztuce, zauważyć można jednak sposoby reagowania zachodzące analogicznie do patologicznej reakcji tkanek na alergen. Przejawiają się one jako pozbawione normalnego uzasadnienia negatywne uwrażliwienie, prowadzące do nieuświadomionego lub częściowo tylko świadomego pomijania, odrzucania pewnych idei lub dzieł, a także ich zwalczania lub negowania. Reakcje takie mogą mieć charakter indywidualny lub dotyczyć mniejszych lub większych grup ludzi. Ich uwarunkowania mogą być genetyczne albo środowiskowe. Przyczyn uczuleń lub nadwrażliwości poszukiwać można w warunkach początkowych czy sytuacjach rozwojowych, albo koncentrując się na występowaniu infekcji, zarażania się. Alergie artystyczne miały miejsce wielokrotnie w dziejach różnych dziedzin sztuki, a także w teoriach artystycznych i w estetyce. Opisaniu niektórych ich odmian, a także próbom prześledzenia zasad ich pojawiania się i przebiegu poświęcony jest niniejszy tom Art Inquiry. Grzegorz Sztabiński

Wioletta, niepewna siebie, niczym niewyróżniająca się dziewczyna, zostaje brutalnie skrzywdzona podczas swojej studniówki. Przez lata nie może poradzić sobie z traumatycznymi wydarzeniami z przeszłości. Przypadkowo spotyka jednak swojego najlepszego przyjaciela z dawnych lat - przystojnego Adama Winieckiego. Oboje uznają, że czuli coś do siebie jeszcze za czasów licealnych i szybko nawiązują romans. To właśnie Adam pomaga dziewczynie uporać się z przeszłością. Do czasu, kiedy koszmar sprzed lat nieoczekiwanie do niej powraca, a idealny dotąd partner zaczyna znikać z domu i ukrywać coś przed dziewczyną. A potem następuje lawina zdarzeń, których nie spodziewało się żadne z nich. Jaką rolę pełni w tym wszystkim dawna przyjaciółka Wioletty - Iza? Co naprawdę stało się podczas studniówkowego balu? I kto w tym wszystkim kłamie, a kto naprawdę kocha…

Po każdej traumie zostaje blizna… W noworoczny poranek w sypiącym się pomieszczeniu gospodarczym zespół śledczych odnajduje zwłoki młodej kobiety. Dwadzieścia kilometrów dalej inna dziewczyna budzi się na tylnej kanapie rozbitego samochodu, należącego do Błażeja Urygi. W jaki sposób się tam znalazła i co łączy te sprawy? Dokąd prowadzą zbrodnie, które wkrótce wstrząsną całym miastem? Dwadzieścia pięć lat wcześniej komisarz Robert Kreft przekonał się, jak niewiele dzieli dzieciństwo od przedwczesnej dorosłości. Mimo upływu lat Kreft wciąż nie uporał się z samobójczą śmiercią matki. Teraz, gdy koszmar powraca po latach, komisarz znów musi zmierzyć się ze swoimi demonami. Blizna to opowieść o tym, że przeszłość kroczy za człowiekiem niczym cień, odciska się pieczęcią na skórze i wspomnieniach. To historia o złych wyborach, o rozmywaniu się winy, kary czy ról ofiary i kata, ale także o dążeniu do prawdy, które sprawia ból, rujnuje życie, odziera ze złudzeń. I o ranach, które mimo upływu czasu nie chcą się zabliźnić.

Nika Wermer, właścicielka niewielkiego pensjonatu w Gdyni, wierzy, że była świadkiem morderstwa. Kobieta natychmiast dzwoni po policję. Jednak wezwany na miejsce funkcjonariusz kwestionuje jej zeznania. Wskazany przez nią pokój wygląda na niezamieszkany, zniknęło również nagranie z monitoringu. Widząc brak zainteresowania ze strony policji, Nika sama postanawia dotrzeć do prawdy. Kim była tajemnicza dziewczyna? Kto ją zabił? Czy mordercą jest ktoś, kogo zna?

Alison boleśnie przekonała się, jak życie, cele i priorytety mogą się drastycznie zmienić przez tragiczne wydarzenia, na które nie mamy wpływu. Napadnięta i zgwałcona tuż przy posiadłości Jasona, mogła skończyć dużo gorzej, gdyby nie jego interwencja. Mężczyzna mimo lęku i niepewności, pomaga nieznajomej. Prowadzi to do trudnej konfrontacji z przeszłością i zmierzenia się ze swoimi traumami.

Czteroletnia Tova po likwidacji getta w Tomaszowie Mazowieckim została z rodzicami wywieziona do nazistowskiego obozu pracy w Starachowicach. Nie miała jeszcze sześciu lat, gdy wepchnięto ją wraz z matką do bydlęcego wagonu i wysłano do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Ojciec Tovy, rozdzielony z rodziną, trafił do Dachau. Przez pół roku uwięzienia w Birkenau kilkuletnia dziewczynka była świadkiem okrucieństw, których nigdy nie zapomni. Doświadczyła wycieńczającego głodu, zimna, strachu, niewyobrażalnych upokorzeń. Wielokrotnie spoglądała śmierci w oczy. Należy do garstki osób, które weszły do komory gazowej i przeżyły. W styczniu 1945 roku nazistowscy funkcjonariusze uciekli z Birkenau, mordując pozostałych więźniów. Matka ukryła wtedy córkę wśród trupów i obie w ten sposób przetrwały. Po wyzwoleniu obozu przez Rosjan wróciły do rodzinnego Tomaszowa, gdzie odnalazł je ojciec Tovy. Wkrótce rodzina wyjechała z Polski, zabierając ze sobą bagaż traum, z którymi próbowała się uporać przez całe ocalone życie.

Historia inspirowana prawdziwymi wydarzeniami. Grisza ma 5 lat, gdy razem z mamą, babcią i rodzeństwem trafia z Białorusi do Auschwitz. Kilka miesięcy później śmierć zabiera mu tych, których kocha. Chłopiec zostaje sam w miejscu, gdzie ludzkie życie nic nie znaczy, i zapamiętuje wszystko, co dzieje się w tym piekle na ziemi. Ma zapalenie płuc, dwa razy jest „pacjentem” doktora Mengele, a mimo to udaje mu się przeżyć i doczekać wyzwolenia. Po wojnie tuła się po różnych domach dziecka, szukając swego miejsca na ziemi. Obozowe przeżycia są tak traumatyczne, że dopiero w 1963 roku decyduje się opowiedzieć swoją historię kustoszowi muzeum w Auschwitz. "Chłopiec, który przeżył Auschwitz" to obraz obozu widziany oczami małego dziecka, które zapamiętało to, co niektórzy woleli by wymazać z pamięci.[nota wydawcy].

Intymny portret pewnego małżeństwa. Pełna emocji opowieść o okrutnej sile milczenia i tragicznym w skutkach braku komunikacji. Wydawałoby się, że małżeństwo Maggie i Franka jest szczęśliwe i pełne miłości. Okazuje się jednak, że mąż i żona od pół roku nie zamienili ze sobą ani jednego słowa. Jedzą razem posiłki i śpią w jednym łóżku w coraz bardziej niezręcznym milczeniu. Co sprawiło, że Frank zamilkł i zamknął się w sobie? Ogłuszająca cisza staje się dla Maggie nie do zniesienia. Kiedy pewnego dnia Frank znajduje żonę nieprzytomną na podłodze w kuchni, grunt usuwa mu się spod nóg. Wie, że to jego milczenie popchnęło ją do próby samobójczej. Maggie trafia do szpitala, gdzie zostaje wprowadzona w śpiączkę farmakologiczną. Nawet jeżeli odzyska przytomność, nigdy nie będzie już taka sama. Dopiero gdy sprawy przybierają dramatyczny obrót, Frank postanawia wyjawić tajemnicę swojego milczenia. Czy prawda uratuje Maggie? Czy uratuje ich małżeństwo? Powieść Abbie Graves pulsuje emocjonalnym napięciem, jest uderzająco prawdziwa, wzruszająca i rozdzierająco piękna. Autorka niemal na każdej stronie uświadamia nam, że ważne są najmniejsze nawet gesty i czułe słowa i że każde uczucie należy pielęgnować.

Czym jest dom? Beata Polska, trzydziestopięciolatka z bagażem doświadczeń, będzie musiała odpowiedzieć sobie na to pytanie. Kiedy los niespodziewanie zmusza kobietę, aby powróciła do ojczyzny, ta jeszcze nie wie, że w rodzinnej Wetlinie dostanie szansę na odnalezienie samej siebie. Beata kieruje się w swoim życiu przede wszystkim strachem. To ten lęk kazał jej szesnaście lat temu opuścić familijne strony i podążyć do Stanów Zjednoczonych. Ostatecznie pewne uczucia okażą się silniejsze niż dławiący kobietę lęk. Wszystko przez Michała Jaworskiego, jej pierwszą nastoletnią miłość. Odkąd spotyka go w Wetlinie, jej życie zaczyna się zmieniać jak w kalejdoskopie. Czy istnieje miłość, która jest lekiem na całe zło?

Powieść nominowana do Nagrody Pulitzera, porównywana do twórczości F. Scotta Fitzgeralda. Jedna z najważniejszych książek 2019 roku według „New York Timesa” i „Time’a”. Nad Domem Holendrów zapada zmierzch. Jego ogromne okna kolejno rozjaśniają się ciepłym światłem. Danny i Maeve Conroyowie zaparkowali wysłużonego oldsmobile’a po drugiej stronie ulicy, by obserwować rozgrywający się spektakl cieni. To dom, w którym dorastali. Spełnienie marzeń i ambicji ich ojca, a jednocześnie miejsce znienawidzone przez ich matkę. Dom, który stracili razem z rodzinnym majątkiem i którego dziedzictwo rzuciło cień na całe ich życie. Dom Holendrów jest opowieścią o rodzinnych więziach, stracie, poświęceniu i przebaczeniu. Ann Patchett z mistrzowską precyzją rozbiera na części pierwsze amerykański mit o tym, że każdy może napisać swoją historię na nowo, odciąć się od korzeni i zapuścić własne. Jej najnowsza powieść to misternie utkane studium pamięci – pokazuje, jak bezustannie rezonuje w nas przeszłość i jak chcąc nie chcąc powtarzamy błędy naszych rodziców. Nie ma w literaturze przypowies´ci o matce marnotrawnej – Ann Patchett tworzy wie?c własna?: pie?kna?, bolesna? i przejmuja?ca?. Autorka jest mistrzynia? dystyngowanej i wcia?gaja?cej prozy, a Dom Holendro´w to jeden z najlepszych portreto´w rodziny, jakie czytałem. Pod jej pio´rem całkiem zwyczajne z˙ycie zamienia sie? w opowies´c´, od kto´rej nie mogłem sie? oderwac´. Marcin Meller

Maya Edwards jest dwudziestopięcioletnią Amerykanką z gwatemalskimi, irlandzkimi i włoskimi korzeniami. Mieszka ze swoim chłopakiem Danem w Bostonie i choć studiowała kreatywne pisanie, nie może się zebrać do napisania czegokolwiek. Ma też problem z alkoholem, do którego sama przed sobą nie chce się przyznać. Pracuje w centrum ogrodniczym i marzy o przespanej nocy, ponieważ zmaga się ze skutkami odstawienia leku nasennego, który bierze, odkąd jako siedemnastolatka była świadkiem śmierci najlepszej przyjaciółki. Maya wciąż nie może się pozbierać po tym doświadczeniu. Podobnie jak nie potrafi pozbyć się przekonania, że wie, kto ją zamordował... Postanawia w końcu pojechać do rodzinnego Pittsfield, by uwolnić się od nękających ją demonów przeszłości. Jaką tajemnicę skrywa leśna chata niejakiego Franka? Czy Maya ma rację, obwiniając go o śmierć przyjaciółki? A może cierpi na urojenia? I jak pomoże jej niedokończona książka nieżyjącego już ojca? [nota wydawcy].

Kontynuacja powieści "Dopóki starczy mi sił". Dwa lata po tragicznych wydarzeń w Jonesport Zola mieszka i studiuje w Stanford, starając się poukładać życie na nowo. Dziewczyna próbuje dowiedzieć się, kim tak naprawdę jest. Jednak przeszłość nie daje o sobie zapomnieć… Czy Zoli uda się uporać z własnymi lękami? Co się działo z Liamem przez te dwa lata? Bohaterowie po raz kolejny będą musieli zmierzyć się z rzeczywistością, by przekonać się, czy są sobie pisani.